Το μήνυμα ότι μέσα από τις προκλήσεις αναδύονται και ευκαιρίες που θα καθοδηγήσουν τις μελλοντικές εξελίξεις στο real estate, στέλνει ο ιδρυτής και διευθυντής της Imperio, Γιάννης Μισιρλής.
Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews, στο πλαίσιο του «IN Business Forecasting 2023», ο κ. Μισιρλής εκφράζει την ισχυρή πεποίθηση ότι ο τομέας των ακινήτων θα μπορέσει να ανταπεξέλθει των δυσκολιών και να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις, συνεπεία κυρίως των γεωπολιτικών εξελίξεων.
Τονίζει περαιτέρω την αδήριτη ανάγκη ο τομέας να εστιάσει στην υιοθέτηση από όλους τους επιχειρηματίες του κλάδου, πρακτικών αειφορίας στα νέα projects, τους, ενώ μεταφέρει τις εκτιμήσεις του σε ό,τι αφορά τις τιμές των ακινήτων και ενοικίων για το 2023.
Πώς αναμένεται να κινηθούν η κυπριακή οικονομία και η αγορά κατά το 2023;
H οικονομία, και το 2023, θα βρεθεί ενώπιον πολλαπλών προκλήσεων, κυρίως λόγω των αρνητικών εξωγενών παραγόντων, οι οποίοι μας επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό εδώ και πολλούς μήνες.
Ωστόσο, οι εκτιμήσεις της Κεντρικής Τράπεζας, βάσει των οποίων οι πληθωριστικές πιέσεις θα εξομαλυνθούν το 2023 και 2024, με τον πληθωρισμό να υπολογίζεται στο 3,9% και 2,1% αντίστοιχα λόγω της σταδιακής διόρθωσης που αναμένεται να προκύψει στις τιμές του πετρελαίου και των τροφίμων, μας επιτρέπουν να αισιοδοξούμε.
Αντίστοιχα θετικές είναι, εξάλλου, και οι προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομικών, βάσει των οποίων ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι της τάξης του 3%, όπως και o πληθωρισμός, διατηρώντας ζωντανή την ελπίδα ότι η νέα χρονιά θα φέρει καλύτερες μέρες, σε σχέση με το 2022.
Οι προκλήσεις για το real estate
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για τομέα ανάπτυξης γης και ακινήτων για το 2023; Πιστεύετε ότι το 2023 θα κινηθεί με θετικό πρόσημο, αρνητικό πρόσημο ή το ίδιο με το 2022;
Είναι γεγονός ότι ο πληθωρισμός, καθώς και η αύξηση των τιμών της ενέργειας και των κατασκευαστικών υλικών, προκαλούν ανησυχίες για την επόμενη ημέρα στο real estate.
Μελετώντας ωστόσο κανείς, με μια πιο προσεκτική ματιά, τα σημερινά δεδομένα στον τομέα διαπιστώνει πως η κατάσταση δεν είναι τόσο ζοφερή. Μπορεί οι αυξήσεις στα κατασκευαστικά υλικά να εκτόξευσαν τις τιμές σε ακίνητα και ενοίκια, όμως, καθ’ όλη τη χρονιά, όπως φάνηκε η ζήτηση δεν επηρεάστηκε δραματικά, καθώς τα ακίνητα θεωρούνται ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους υψηλών πληθωριστικών τάσεων. Ταυτόχρονα, όπως πολλές φορές έχει λεχθεί, μέσα από τις προκλήσεις και την αβεβαιότητα, προκύπτουν και ευκαιρίες, τις οποίες οι επιχειρήσεις και του δικού μας τομέα θα πρέπει να αδράξουν και να αξιοποιήσουν.
Παρόλο που και το 2023 δεν προμηνύεται εύκολο, είμαι πεπεισμένος ότι οι επιχειρήσεις του κλάδου μας θα δουν τα νέα δεδομένα με αισιοδοξία και θα επιδείξουν ευελιξία στις αλλαγές και προσαρμοστικότητα στις τάσεις και προτιμήσεις των δυνητικών επενδυτών. Αυτός είναι και ο μόνος τρόπος για το real estate να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις. Όπως η οικονομία, έτσι και ο τομέας των ακινήτων, κάνει κύκλους. Ήδη είναι ευδιάκριτη η διάθεση για αγορά νέων κατοικιών από πλευράς νεαρών ζευγαριών, πέραν από το ενδιαφέρον που επιδεικνύεται και από ξένους αγοραστές.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το κυπριακό real estate έχει καταφέρει να μειώσει την εξάρτησή του από τη ρωσική αγορά τα δύο προηγούμενα χρόνια, γεγονός που μετριάζει τις ανησυχίες των επιχειρηματιών ανάπτυξης γης ως προς τον αντίκτυπο του ουκρανικού στην εξεύρεση ξένων αγοραστών.
Παράλληλα, όλο και περισσότερες ξένες εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, γεγονός που ανακινεί το ενδιαφέρον για την αγορά και ενοικίαση γραφειακών χώρων.
Ποιες είναι οι σημαντικές τάσεις, γεγονότα και εξελίξεις που θα πρέπει να παρακολουθηθούν/προσεχθούν στον τομέα δραστηριοποίησής σας για το 2023;
Πιστεύω ότι ο τομέας ανάπτυξης γης έχει πολλά ακόμη να προσφέρει στην Κύπρο, φτάνει να επικεντρωθεί στις νέες ανάγκες των αγοραστών, ντόπιων και ξένων.
Πρωτίστως, οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα θα πρέπει να εστιάσουν στην αυξημένη ζήτηση οικιστικών ακινήτων από νεαρά ζευγάρια. Ενδεικτικά, αναφέρω ότι έρευνα με επίκεντρο την αγορά πρώτης κατοικίας που πραγματοποίησε η LionGlobal, καταδεικνύει ότι τα επόμενα χρόνια κυρίαρχη δύναμη στον τομέα της αγοράς ακινήτων θα αποτελέσουν οι Millennials.
Σημαντική ζήτηση άρχισε, επίσης, να καταγράφεται και στους γραφειακούς χώρους, τάση η οποία θα ενισχυθεί στο μέλλον. Μεγαλύτερη, ωστόσο, πρόκληση για τον τομέα μας αποτελεί το ζήτημα της βιωσιμότητας, το πώς δηλαδή σχεδιάζουμε και κατασκευάζουμε κτήρια με θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον και πώς θα αναδιαμορφώσουμε τον τρόπο δραστηριοποίησης και τις πολιτικές των εταιρειών του κλάδου για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου.
Η ενσωμάτωση της αειφορίας στα projects και το DNA των επιχειρήσεων ανάπτυξης γης αποτελεί το κλειδί όχι μόνο για την κερδοφορία, αλλά και για την ίδια την επιβίωσή τους στο μέλλον.
Στην Imperio έχουμε υιοθετήσει μια ξεκάθαρη ESG στρατηγική σε ότι αφορά τα έργα μας, με την οποία δεσμευόμαστε να εκπληρώσουμε ορισμένους από τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (SDGs) που έχουν εγκριθεί από τα Ηνωμένα Έθνη έως το 2030, για το κλίμα.
Αδιαμφησβήτητα το real estate δέχεται έντονες πληθωριστικές πιέσεις. Αυτές οι αυξήσεις πιστεύετε ότι ήρθαν για να μείνουν ή εκτιμάτε ότι οι τιμές, τόσο αγοράς όσο και ενοικίασης, θα ξεκινήσουν να μειώνονται;
Η άνοδος των τιμών των ακινήτων είναι ένα ζήτημα που επιδεινώνεται σταδιακά τα τελευταία χρόνια, ενώ οι αυξήσεις των τιμών των πρώτων υλών και της ενέργειας τους τελευταίους μήνες έχουν οξύνει το πρόβλημα.
Η κατάσταση δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τα νεαρά ζευγάρια, πολλά εκ των οποίων αδυνατούν να αποκτήσουν τη δική τους στέγη. Για να εξευρεθούν λύσεις, θα πρέπει να εξετάσουμε ποιοι είναι οι πραγματικοί λόγοι για τους οποίους οι τιμές των ακινήτων αυξάνονται με γρήγορους ρυθμούς.
Ένας εκ των σημαντικότερων παραγόντων είναι η μειωμένη προσφορά κατάλληλων ακινήτων. Σε βάθος χρόνου η αγορά διορθώνεται από μόνη της. Όμως, εάν οι συνθήκες δεν είναι οι κατάλληλες, ίσως παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να φτάσουμε στο σημείο της αυτόματης βελτίωσης της αγοράς. Είναι εδώ, λοιπόν, που απαιτείται περιορισμένος κρατικός παρεμβατισμός, προκειμένου να διορθωθούν οι όποιες στρεβλώσεις.
Θα πρέπει να δοθούν τέτοια κίνητρα που να ενθαρρύνουν και να επιτρέψουν στον ιδιωτικό τομέα να παράξει περισσότερα ακίνητα για τα οποία υπάρχει έντονη ζήτηση, όπως για παράδειγμα τα διαμερίσματα. Με την αύξηση της προσφοράς θα επιλυθεί και το πρόβλημα των υψηλών ενοικίων.
Ιδιωτικός και δημόσιος τομέας θα πρέπει να συνεργαστούν για να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες, ούτως ώστε να εξυγιανθεί η αγορά ακινήτων, μέσω της δημιουργίας αρκετών διαθέσιμων ακινήτων σε προσιτές τιμές, αλλά και μέσω των κατάλληλων συνθηκών χρηματοδότησης ώστε να μην καταστεί η ιδιοκατοίκηση προνόμιο των λίγων.
Επιπλέον, σε ό,τι αφορά την αγορά ενοικίων, θα πρέπει να δημιουργηθούν τέτοιες συνθήκες που να ευνοούν την ύπαρξη θεσμικών επενδυτών ακινήτων, κάτι το οποίο απουσιάζει από την κυπριακή αγορά ενοικίων, σε σύγκριση με ανάλογες αγορές του εξωτερικού.
Δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες έτσι ώστε θεσμικοί επενδυτές να επενδύσουν σε μεγάλο αριθμό διαμερισμάτων με την υποχρέωση να τα διαθέσουν στη συνέχεια στην αγορά ενοικίων, λύνεται το πρόβλημα των ψηλών ενοικίων, καθώς η μεγαλύτερη προσφορά θα συγκρατήσει την ανοδική πορεία των τιμών, ή/και ενδεχομένως να τις μειώσει.
Οι στόχοι της Imperio
Τι να αναμένουμε για τον δικό σας όμιλο το 2023; Ποιοι είναι στόχοι σας;
Παρακολουθώντας τις νέες τάσεις και αφουγκραζόμενοι τις ανάγκες της αγοράς, στην Imperio σχεδιάζουμε και δημιουργούμε projects που καλύπτουν τις ανάγκες των επενδυτών και προσφέρουν υψηλή ποιότητα ζωής.
Το 2023 θα δώσουμε έμφαση στην ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης του Sunset Gardens και στην καθιέρωση του έργου ως νούμερο ένα επιλογή στέγασης για Millennials στη Λεμεσό. Ταυτόχρονα, πρόθεσή μας είναι να επικεντρωθούμε στα θέματα αειφορίας, ESG και βιώσιμων επενδύσεων, κριτήρια τα οποία ήδη πρωταγωνιστούν στα έργα μας. Πεποίθησή μας είναι ότι ο σχεδιασμός καινοτόμων, σύγχρονων ακινήτων δεν αρκεί.
Η πραγματική πρόκληση για εμάς είναι να αγγίζουμε τις ζωές των ανθρώπων, κατανοώντας σε βάθος τις ανάγκες τους και εκπληρώνοντας τα όνειρά τους. Αυτό πράττουμε και με αυτό το στόχο θα πορευθούμε για όλα τα νέα projects που ετοιμάζουμε.
Ο Γιάννης Μισιρλής είναι Ιδρυτικός διευθυντής της Imperio, Αναπληρωτής Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης, Πρόεδρος της Επιτροπής Ακινήτων του ΚΕΒΕ και μέλος του ΔΣ του ΕΒΕΛ Λεμεσού.
Πηγή: Inbusinessnews