Οι εταιρείες που δεν θα υιοθετήσουν την εννοια της αειφορίας, θα βρεθούν εκτεθειμένες σε κινδύνους
Του Γιάννη Μισιρλή*
Την ώρα που ο πλανήτης εκπέμπει σήμα κινδύνου, καθίσταται πιο αναγκαία από ποτέ η καθολική ανάληψη ουσιαστικών δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος. Οι πρωτοφανείς αλλαγές στο παγκόσμιο κλιματικό σύστημα, οι υψηλότερες θερμοκρασίες, η υπερθέρμανση των παγκόσμιων υδάτων καθώς επίσης και η αύξηση της συχνότητας και της έντασης των ακραίων καιρικών φαινομένων αποδεικνύουν ότι η κλιματική αλλαγή είναι πολύ πιο κοντά απ’ όσο φανταζόμασταν. Διεθνείς οργανισμοί και κυβερνήσεις προειδοποιούν, τονίζοντας την ανάγκη ανάληψης άμεσων και δραστικών αποφάσεων, ώστε να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις και να ανατραπεί η δυσμενής συγκυρία στην οποία βρίσκεται σήμερα ο πλανήτης μας.
Καθοριστικός ο ρόλος του σχεδιασμού
Ο τομέας των ακινήτων, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το 40% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, καλείται να παίξει καθοριστικό ρόλο στις προσπάθειες ανατροπής της πορείας των γεγονότων. Το real estate μπορεί να συμβάλει μέσω της δημιουργίας κτηρίων που θα προκαλούν τις λιγότερες δυνατές επιπτώσεις στο περιβάλλον κατά το στάδιο της κατασκευής και τα οποία θα τροφοδοτούνται με πράσινη ενέργεια. Ο σύγχρονος σχεδιασμός μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά, καθώς παρέχει τη δυνατότητα μείωσης των αναγκών των κτηρίων για φωτισμό, θέρμανση και ψύξη, ενώ σε συνδυασμό με την αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας μπορεί να μηδενιστεί το ενεργειακό ισοζύγιο των ακινήτων. Ταυτόχρονα, οι δενδροφυτεύσεις και οι πράσινες στέγες δύναται να βελτιώσουν τη βιοποικιλότητα των τοπικών οικοτόπων και να μετριάσουν της επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων, αναβαθμίζοντας παράλληλα την ποιότητα ζωής των ενοίκων.
Σημαντικά βήματα προόδου
Τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί σημαντικά βήματα προόδου στην κυπριακή αγορά ακινήτων σε σχέση με την αειφόρο ανάπτυξη. Η πρόοδος εντοπίζεται κυρίως στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων και της εγκατάστασης σύγχρονου εξοπλισμού θέρμανσης, εξαερισμού και κλιματισμού καθώς επίσης και μέσω της χρήσης αποτελεσματικού φωτισμού (LED). Εξίσου σημαντική είναι η εκτεταμένη χρήση φωτοβολταϊκών συστημάτων στα νεόδμητα κτήρια, όπως και η ενεργειακή αναβάθμιση μεγάλου αριθμού υφιστάμενων οικοδομών.
Παρόλα αυτά, η απόσταση που πρέπει να διανυθεί μέχρι τη μετατροπή του κυπριακού real estate σε μια αγορά υψηλής περιβαλλοντικής ευθύνης είναι ακόμη πολύ μεγάλη. Θεωρείται μείζονος σημασίας το να γίνει κατανοητή από όλους τους επιχειρηματίες του τομέα η αναγκαιότητα λήψης δραστικών μέτρων, τόσο για περιβαλλοντικούς όσο και για λόγους βιωσιμότητας των επιχειρήσεών τους. Οι εταιρείες που δεν θα ενσωματώσουν άμεσα στα νέα έργα τους την έννοια της αειφορίας, αναπτύσσοντας κτήρια φιλικά προς το περιβάλλον, θα βρεθούν στο προσεχές μέλλον εκτεθειμένες σε σοβαρούς κινδύνους.
Κριτήριο για τους Millennials η αειφορία
Καθώς τα κράτη θεσμοθετούν συνεχώς αυστηρότερες προδιαγραφές, είναι πολύ πιθανό οι επιχειρηματίες ανάπτυξης γης να αναγκαστούν, είτε στο στάδιο της κατασκευής είτε μεταγενέστερα, να προχωρήσουν σε επεμβάσεις υψηλού κόστους, προκειμένου τα κτήρια τους να ανταποκρίνονται στις ελάχιστες απαιτούμενες προδιαγραφές που θα έχουν θεσμοθετηθεί. Εξάλλου, η απαίτηση για υιοθέτηση πράσινων χαρακτηριστικών στα ακίνητα αναμένεται να ενισχυθεί το επόμενο διάστημα μέσα από την ίδια τη ζήτηση. Οι Millennials, που αποτελούν τον πλέον σημαντικότερο ρυθμιστικό παράγοντα ζήτησης στην αγορά, χαρακτηρίζονται από υψηλή περιβαλλοντική ευαισθησία και θέτουν την αειφορία, την ενεργειακή απόδοση και την ποιότητα ζωής ως κριτήρια πρωταρχικής σημασίας στις αγοραστικές τους αποφάσεις. Παράλληλα, αυξητική είναι η ζήτηση που καταγράφεται για πράσινους επαγγελματικούς χώρους, γεγονός που οφείλεται στην ένταξη της κουλτούρας περιβαλλοντικής υπευθυνότητας στο DNA ολοένα και περισσότερων εταιρειών. Καθόλου ασήμαντο, εξάλλου, δεν μπορεί να θεωρηθεί το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι millennials αναζητούν εργασία σε επιχειρήσεις που εφαρμόζουν πολιτικές κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης.
Ένας ακόμα κίνδυνος που θα αντιμετωπίσουν οι εταιρείες που δεν θα υιοθετήσουν πράσινες πολιτικές, είναι το ενδεχόμενο αδυναμίας εξασφάλισης χρηματοδότησης ή υψηλότερου τραπεζικού δανεισμού. Ήδη, η ΕΚΤ αυξάνει τις απαιτήσεις της έναντι των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για τη σωστή τιμολόγηση του κλιματικού κινδύνου, ενώ αρκετές τράπεζες έχουν αρχίσει να δανειοδοτούν πράσινα έργα με χαμηλότερο επιτόκιο.
Πρότυπο πράσινης ανάπτυξης
Στην Imperio, αναγνωρίζοντας τους κινδύνους που ελλοχεύουν από τη μη υιοθέτηση πράσινων πολιτικών στις αναπτύξεις μας και θέλοντας να συμβάλουμε στις προσπάθειες προστασίας του περιβάλλοντος, έχουμε εισαγάγει στα έργα μας τις πλέον ενδεδειγμένες πρακτικές καθώς και αρκετές τεχνολογικές καινοτομίες, ώστε να διασφαλίσουμε ότι οι δραστηριότητές μας αφήνουν το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το έργο μας, Sunset Gardens, το οποίο θα καλύπτει τις ανάγκες του για ενέργεια εξ ολοκλήρου από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα διαθέτει συστήματα φωτοβολταϊκών, σύστημα επεξεργασίας και χρήσης του νερού για ύδρευση των χώρων πρασίνου, καθώς επίσης και σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων.
Ενίσχυση εθνικής στρατηγικής
Προκειμένου, ωστόσο, να υλοποιηθεί το όραμα της καθολικής μετάβασης του τομέα στη σύγχρονη εποχή της υψηλής περιβαλλοντικής ευθύνης, δεν αρκεί η αλλαγή πλεύσης από πλευράς των επιχειρηματιών ανάπτυξης γης. Προς αυτή την κατεύθυνση, η ενίσχυση της εθνικής στρατηγικής και η λήψη πρόσθετων μέτρων από το κράτος, κρίνονται απαραίτητες. Μεταξύ άλλων θα μπορούσε να υιοθετηθούν μέτρα που να περιλαμβάνουν την ενεργειακή και βιοκλιματική αναβάθμιση των κυβερνητικών κτηρίων, τη συνέχιση και επέκταση των κινήτρων για ενεργειακή αναβάθμιση ιδιωτικών κτηρίων και κατοικιών, κίνητρα για αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και την αυστηροποίηση των ελάχιστων ενεργειακών προδιαγραφών των κτηρίων. Το υψηλότερο κατασκευαστικό κόστος που πιθανόν να προκύψει από την ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου θα μπορούσε να αντισταθμιστεί από μια σειρά κυβερνητικών κινήτρων για πράσινα έργα. Τα κίνητρα αυτά δύναται να διασφαλίσουν την ανταγωνιστικότητα του κυπριακού Real Estate και να αυξήσουν τις άμεσες επενδύσεις σε έργα με μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Ακόμα, μέσω της κυβερνητικής πολιτικής θα μπορούσε να ενισχυθεί και η χρήση περιβαλλοντικά βιώσιμων υλικών καθώς και εναλλακτικών μεθόδων κατά το στάδιο της κατασκευής. Εξαιρετικό παράδειγμα αποτελεί η Γαλλία, η οποία έχει θέσει ως απαραίτητη προϋπόθεση τα κτήρια που χρηματοδοτούνται από το κράτος να αποτελούνται κατά τουλάχιστον 50% από ξύλο ή άλλα περιβαλλοντικά βιώσιμα υλικά.
Εν κατακλείδι, πρέπει να γίνει σαφές ότι η προσαρμογή στα νέα δεδομένα και η συμβολή στην ανατροπή των αρνητικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής δεν είναι θέμα επιλογής. Αντίθετα, αποτελεί μονόδρομο για τους επαγγελματίες του κλάδου, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι οι διεθνείς μηχανισμοί και η ζήτηση κινούνται με γοργούς ρυθμούς προς μια πιο πράσινη οικονομία. Αυτό που απαιτείται από τους επιχειρηματίες του κλάδου είναι η σωστή λήψη αποφάσεων, η κατανόηση των κινδύνων που ελλοχεύουν για τα μη πράσινα έργα και η προσαρμογή στις νέες ανάγκες της αγοράς. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα και την κερδοφορία τους, βοηθώντας παράλληλα την οικονομία και το περιβάλλον.
*Ο Γιάννης Μισιρλής είναι Διευθυντής της Imperio, Αναπληρωτής Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Επαγγελματιών Ανάπτυξης Γης, μέλος του ΔΣ του ΚΕΒΕ και πρόεδρος της Επιτροπής Ακινήτων.
